Bénin trấn áp đảo chính bất thành, ECOWAS triển khai lực lượng khẩn cấp

Ngày 7 tháng 12 năm 2025, một nhóm binh sĩ tại Bénin đã cố gắng lật đổ chính phủ trên sóng truyền hình quốc gia nhưng bị lực lượng trung thành với Tổng thống Patrice Talon nhanh chóng trấn áp. Cộng đồng Kinh tế Các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã ngay lập tức triển khai quân đội để hỗ trợ chính phủ và khôi phục trật tự hiến pháp.

Ảnh: The Guardian

Bối cảnh và nguyên nhân của âm mưu đảo chính tại Bénin

Ngày 7 tháng 12 năm 2025, một nhóm binh sĩ tại Bénin đã thực hiện âm mưu đảo chính khi tuyên bố giải tán chính phủ trên đài truyền hình quốc gia. Vụ việc diễn ra khi Bénin đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 4 tới, đánh dấu sự kết thúc nhiệm kỳ của Tổng thống Patrice Talon, 67 tuổi, người đã nắm quyền từ năm 2016.

Những kẻ chủ mưu đảo chính, tự xưng là "Ủy ban Quân sự Tái lập" (Military Committee for Refoundation), do Trung tá Pascal Tigri đứng đầu, đã tuyên bố loại bỏ tổng thống và tất cả các thể chế nhà nước. Họ viện dẫn tình hình an ninh ngày càng xấu đi ở miền bắc Bénin, cùng với sự "thiếu tôn trọng và bỏ bê các đồng chí đã ngã xuống" làm lý do cho hành động của mình. Bénin, một quốc gia Tây Phi với khoảng 14,5 triệu dân, từng được Tổng thống Talon ghi nhận với những nỗ lực phục hồi kinh tế nhưng cũng đang đối mặt với sự gia tăng các cuộc tấn công của phiến quân Hồi giáo cực đoan, vốn đã tàn phá các nước láng giềng như Mali và Burkina Faso.

Các chi tiết và diễn biến mới nhất của vụ đảo chính

Âm mưu đảo chính nhanh chóng bị lực lượng an ninh trung thành với chính phủ dập tắt. Bộ trưởng Nội vụ Bénin, Alassane Seidou, xác nhận rằng một nhóm binh sĩ đã "phát động một cuộc nổi dậy" nhằm mục đích "gây bất ổn nhà nước và các thể chế của nó." Tuy nhiên, Tổng thống Patrice Talon đã thông báo trên truyền hình quốc gia rằng tình hình "hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát" sau khi các lực lượng an ninh hành động để chấm dứt âm mưu này.

Tổng thống Talon nhấn mạnh rằng sự phản bội này "sẽ không bị trừng phạt". Một phát ngôn viên chính phủ, Wilfried Léandre Houngbedji, cho biết tính đến chiều Chủ nhật, 14 người đã bị bắt giữ liên quan đến âm mưu đảo chính. Đây là một diễn biến đáng ngạc nhiên ở Bénin, nơi cuộc đảo chính thành công cuối cùng diễn ra vào năm 1972.

Phản ứng của ECOWAS và cộng đồng quốc tế

Cộng đồng Kinh tế Các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã phản ứng nhanh chóng, ra lệnh triển khai ngay lập tức các lực lượng dự bị của mình đến Bénin. ECOWAS cho biết, binh sĩ từ Ghana, Bờ Biển Ngà, Nigeria và Sierra Leone sẽ được cử đến để "hỗ trợ chính phủ và Quân đội Cộng hòa Bénin nhằm bảo vệ trật tự hiến pháp và toàn vẹn lãnh thổ của Cộng hòa Bénin."

Một nguồn tin từ tổng thống Nigeria nói với AFP rằng không quân Nigeria cũng đã thực hiện các cuộc tấn công vào các mục tiêu ở Bénin, phù hợp với các giao thức và nhiệm vụ của lực lượng dự bị ECOWAS. Hiện vẫn chưa rõ mục tiêu cụ thể của các cuộc tấn công này là gì. Động thái này của ECOWAS cho thấy quyết tâm của khối trong việc duy trì ổn định khu vực và ngăn chặn các mối đe dọa đối với nền dân chủ, đặc biệt trong bối cảnh nhiều quốc gia Tây Phi khác như Niger, Burkina Faso, Mali, Guinea và gần đây nhất là Guinea-Bissau đã trải qua các cuộc binh biến và đảo chính thành công.

Tác động và triển vọng ổn định tại Bénin và khu vực

Việc dập tắt nhanh chóng âm mưu đảo chính này cho thấy khả năng ứng phó của chính phủ Bénin và sự ủng hộ mạnh mẽ từ các đồng minh khu vực. Tuy nhiên, sự kiện này cũng làm nổi bật những thách thức an ninh mà Bénin phải đối mặt, đặc biệt là ở phía bắc, nơi các nhóm phiến quân đang hoạt động. Thành công trong việc bảo vệ trật tự hiến pháp ở Bénin có thể trở thành một hình mẫu quan trọng trong khu vực Tây Phi, nơi các cuộc đảo chính quân sự đã trở thành mối lo ngại lớn trong những năm gần đây.

Trong bối cảnh Bénin sắp có bầu cử tổng thống, việc duy trì ổn định chính trị và an ninh là tối quan trọng để đảm bảo một quá trình chuyển giao quyền lực suôn sẻ và hợp hiến. Phản ứng kiên quyết của chính phủ và ECOWAS cho thấy một thông điệp rõ ràng rằng các hành vi vi hiến sẽ không được dung thứ.