EU thông qua gói vay 90 tỷ euro cho Ukraine, chưa dùng tài sản Nga bị đóng băng

Ngày 19 tháng 12 năm 2025, Liên minh châu Âu đạt thỏa thuận về khoản vay 90 tỷ euro cho Ukraine, nhưng không bao gồm việc sử dụng tài sản Nga bị đóng băng, một vấn đề gây chia rẽ sâu sắc trong khối. Quyết định này được đưa ra sau nhiều giờ thảo luận căng thẳng tại Brussels.

Ảnh: The Guardian

Bối cảnh và quyết định về gói viện trợ 90 tỷ euro cho Ukraine

Liên minh châu Âu (EU) đã đạt được thỏa thuận quan trọng nhằm cung cấp khoản vay 90 tỷ euro (khoảng 105 tỷ USD) cho Ukraine, nhằm hỗ trợ các nhu cầu quân sự và ngân sách khẩn cấp của quốc gia này trong hai năm tới. Quyết định được đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels vào ngày 19 tháng 12 năm 2025, sau nhiều giờ đàm phán.

Ban đầu, nhiều nhà lãnh đạo EU mong muốn sử dụng khoảng 210 tỷ euro tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đang bị đóng băng tại châu Âu để tạo ra khoản vay này. Tuy nhiên, kế hoạch này đã không thành công do sự phức tạp về pháp lý và các yêu cầu từ Bỉ, quốc gia đang giữ 88% số tài sản bị đóng băng của Nga trong EU. Bỉ yêu cầu các quốc gia thành viên khác phải cung cấp đảm bảo ngân sách không giới hạn trong trường hợp Moscow đòi bồi thường thiệt hại thành công, một điều kiện mà các nước khác không thể đáp ứng.

Thủ tướng Bỉ Bart De Wever cho biết sau hội nghị thượng đỉnh rằng ông tin "sự hợp lý đã thắng thế" và ý tưởng sử dụng tài sản bị đóng băng chưa phải là một giải pháp tốt do còn nhiều vấn đề chưa được giải quyết.

Phản ứng từ các nhà lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Ukraine

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã bày tỏ lòng biết ơn đối với các nhà lãnh đạo EU về gói vay, gọi đây là "sự hỗ trợ đáng kể thực sự củng cố khả năng phục hồi của chúng tôi". Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tài sản Nga vẫn bị đóng băng và Ukraine nhận được đảm bảo an ninh tài chính cho những năm tới. Ông Zelenskyy trước đó đã kêu gọi EU sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga, khẳng định điều đó là "đúng đắn về mặt đạo đức, công bằng và hợp pháp."

Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa tuyên bố rằng các nhà lãnh đạo EU đã "cam kết và đã thực hiện," khi phê duyệt khoản vay không lãi suất này. Theo Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, Ukraine sẽ chỉ phải hoàn trả khoản vay này khi Nga bồi thường thiệt hại mà nước này đã gây ra. Liên minh cũng bảo lưu quyền sử dụng tài sản bị phong tỏa của Nga để hoàn trả khoản vay nếu Moscow không thanh toán bồi thường.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã thúc đẩy mạnh mẽ việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga, nhưng vẫn hoan nghênh quyết định cuối cùng về khoản vay, cho rằng nó "gửi một tín hiệu rõ ràng" đến Tổng thống Nga Vladimir Putin. Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez cũng ủng hộ quyết định của EU, coi đó là hướng đi đúng đắn về mặt chính trị, pháp lý và đạo đức.

Ảnh: The Guardian

Tuy nhiên, Thủ tướng Hungary Viktor Orbán, người thường xuyên có lập trường thân Moscow, đã gọi đây là "quyết định cực kỳ tồi tệ" và "tiền mất". Ông khẳng định Hungary sẽ không tham gia vào các bảo lãnh cho khoản nợ này, cùng với Slovakia và Cộng hòa Séc. Thủ tướng Séc Andrej Babiš bày tỏ sự hài lòng khi Séc không phải cung cấp đảm bảo tài chính cho khoản vay, đúng như cam kết của ông.

Tác động của quyết định và các diễn biến liên quan đến xung đột Ukraine

Mặc dù EU ước tính Ukraine cần thêm 135 tỷ euro để duy trì hoạt động trong hai năm tới, khoản vay 90 tỷ euro này sẽ đáp ứng phần lớn các nhu cầu tài chính cấp bách của Kyiv. Gói viện trợ này được bảo đảm bằng ngân sách chung của EU, là một cứu cánh quan trọng trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng để chấm dứt cuộc chiến kéo dài gần bốn năm tại Ukraine.

Trong khi đó, đại diện Mỹ và Nga dự kiến sẽ tổ chức các cuộc đàm phán mới về Ukraine tại Miami vào cuối tuần này. Trước đó, các đặc phái viên của Tổng thống Trump đã gặp phái đoàn Ukraine tại Berlin. Tổng thống Trump đã kêu gọi Ukraine "hành động nhanh chóng" trong việc đạt được thỏa thuận hòa bình, cảnh báo rằng "mỗi khi họ mất quá nhiều thời gian, Nga lại thay đổi ý định."

Ngoài ra, cuộc xung đột ở Ukraine vẫn tiếp diễn, với các cuộc tấn công của Nga gần cảng Odesa ở Biển Đen vẫn đang là tâm điểm chú ý.