Thượng đỉnh Trump-Tập tại APEC: Thỏa thuận khung thương mại và các vấn đề nóng

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gặp trực tiếp đầu tiên kể từ năm 2019 vào ngày 30 tháng 10 năm 2025, bên lề Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tại Busan, Hàn Quốc. Cuộc gặp lịch sử này diễn ra trong bối cảnh hy vọng về một thỏa thuận thương mại nhằm xoa dịu cuộc chiến thuế quan kéo dài giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, đồng thời giải quyết các vấn đề địa chính trị quan trọng khác.

Ảnh: The Guardian

Bối cảnh và nguyên nhân của cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Trung tại APEC

Cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập là lần đầu tiên kể từ năm 2019, diễn ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang do cuộc chiến thuế quan khởi xướng từ chính quyền Trump trước đây. Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã đối mặt với những rào cản thương mại nặng nề, gây ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu và chuỗi cung ứng quốc tế.

Trước thềm cuộc gặp thượng đỉnh, vào ngày 27 tháng 10, Mỹ và Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận khung về thương mại bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ở Malaysia. Thỏa thuận này, theo Bộ trưởng Ngân khố Mỹ Scott Bessent, sẽ loại bỏ nguy cơ áp đặt thuế quan 100% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc dự kiến bắt đầu từ ngày 01 tháng 11, đồng thời bao gồm một "thỏa thuận cuối cùng" về việc bán TikTok tại Mỹ.

Các chi tiết và diễn biến mới nhất từ cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung

Trọng tâm cuộc hội đàm là các vấn đề thuế quan, khi Tổng thống Donald Trump tìm cách chấm dứt cuộc chiến thương mại gây tổn hại với Bắc Kinh. Ngoài ra, hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về vấn đề đất hiếm, xung đột ở Ukraine và yêu sách của Trung Quốc đối với Đài Loan. Tổng thống Trump cho biết ông và Chủ tịch Tập có "rất nhiều điều để nói" và kỳ vọng vào một cuộc gặp tốt đẹp.

Theo Scott Bessent, Trung Quốc đã đồng ý "trì hoãn" việc kiểm soát xuất khẩu các khoáng sản đất hiếm dùng trong máy bay chiến đấu, điện thoại thông minh và xe điện trong vòng một năm, như một phần của thỏa thuận đình chiến. Ông Li Chenggang, trưởng đoàn đàm phán thương mại hàng đầu của Trung Quốc, xác nhận hai bên đã đạt được "sự đồng thuận sơ bộ" và sẽ tiếp tục trải qua quy trình phê duyệt nội bộ của mỗi quốc gia.

Tầm quan trọng của đất hiếm và các vấn đề địa chính trị khác trong cuộc hội đàm

Đất hiếm là một trong những điểm nóng trong đàm phán song phương. Trung Quốc hiện kiểm soát khoảng 70% hoạt động khai thác và hơn 90% công suất chế biến đất hiếm trên thế giới, một lợi thế lớn của Bắc Kinh trong các cuộc đàm phán thương mại. Các khoáng chất này rất quan trọng đối với các ngành công nghiệp của Mỹ, từ sản xuất ô tô đến thiết bị quân sự. Đầu tháng 10 năm 2025, Bắc Kinh đã tăng cường hạn chế xuất khẩu đất hiếm và công nghệ liên quan, với lý do an ninh quốc gia, ngay sau khi Mỹ mở rộng các hạn chế xuất khẩu công nghệ bán dẫn tiên tiến sang Trung Quốc.

Bên cạnh thương mại và đất hiếm, tình hình xung đột ở Ukraine và vấn đề Đài Loan cũng được dự kiến sẽ nằm trong chương trình nghị sự. Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã tỏ ra không chắc chắn về việc liệu Đài Loan có được thảo luận sâu rộng hay không. Cuộc gặp tại Busan diễn ra sau chuyến công du châu Á của ông Trump qua Malaysia, Nhật Bản và Hàn Quốc, nơi ông đã đạt được một loạt thỏa thuận liên quan đến đất hiếm.