Giá khí đốt và điện tại Mỹ tăng cao, gây áp lực lên người tiêu dùng

Người tiêu dùng Mỹ đang đối mặt với hóa đơn năng lượng tăng vọt, đặc biệt là khí đốt, bất chấp cam kết cắt giảm chi phí của cựu Tổng thống Donald Trump. Các yếu tố như xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG), thời tiết khắc nghiệt và xung đột Ukraine góp phần vào tình hình này.

Ảnh: The Guardian

Bối cảnh và nguyên nhân của việc giá năng lượng tăng cao tại Mỹ

Người dân Mỹ đang phải đối mặt với các hóa đơn năng lượng, đặc biệt là khí đốt, cao hơn đáng kể. Theo phân tích gần đây từ Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), các hộ gia đình Mỹ sẽ phải trả thêm trung bình 4% cho khí đốt trong năm nay so với năm 2024. Riêng chi phí khí đốt dẫn vào nhà dân đã tăng 11,7% trong tháng 9, cao hơn tỷ lệ lạm phát của các mặt hàng khác như thực phẩm, y tế hay quần áo.

Tình trạng này diễn ra bất chấp lời hứa của cựu Tổng thống Donald Trump trong chiến dịch tranh cử rằng ông sẽ "chấm dứt lạm phát và làm cho nước Mỹ trở nên phải chăng trở lại ngay từ ngày đầu tiên", đồng thời cam kết cắt giảm một nửa chi phí năng lượng cho người Mỹ trong năm đầu tiên tại nhiệm.

Tác động của chính sách xuất khẩu LNG và diễn biến giá khí đốt

Các nhà phân tích cho rằng giá khí đốt cao, loại nhiên liệu được sử dụng trong khoảng một nửa số gia đình Mỹ, là do nhiều yếu tố. Các sự kiện thời tiết cực đoan, hậu quả từ cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, cùng với chi phí tăng cao mà các nhà cung cấp phải đối mặt, đều có tác động dây chuyền làm tăng giá cho các hộ gia đình Mỹ. Clark Williams-Derry, một nhà phân tích năng lượng tại Viện Phân tích Kinh tế và Tài chính Năng lượng, nhận định rằng giá đang ở mức rất cao và điều này có thể kéo dài, tạo gánh nặng kinh tế nghiêm trọng cho các gia đình có thu nhập thấp.

Tuy nhiên, một yếu tố chính đẩy giá khí đốt lên trong những năm tới có thể là chính sách thúc đẩy xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của cựu Tổng thống Trump. Dưới thời Joe Biden, Mỹ đã tạm dừng xuất khẩu LNG sau khi Bộ Năng lượng nhận thấy rằng việc xuất khẩu nhiều hơn sẽ làm tăng chi phí khí đốt cho các hộ gia đình Mỹ. Tuy nhiên, ông Trump đã chấm dứt lệnh tạm dừng này và cấp giấy phép xuất khẩu cho bốn nhà ga mới để vận chuyển LNG ra khắp thế giới. Mỹ hiện là nước xuất khẩu LNG hàng đầu thế giới, vận chuyển khoảng 15 tỷ feet khối khí mỗi ngày, tăng 25% so với năm trước. EIA dự báo, sự bùng nổ xuất khẩu này sẽ gây ra tác động đáng kể vào năm tới, với giá khí đốt bán buôn tăng 16% so với năm 2025, "chủ yếu do tăng xuất khẩu LNG trong bối cảnh tăng trưởng sản xuất ổn định".

Phản ứng của chính quyền và dự báo về chi phí năng lượng trong tương lai

Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Chris Wright đã bày tỏ hy vọng rằng sự gia tăng giá điện sẽ sớm dừng lại, dự kiến vào nửa đầu năm 2026. Tuy nhiên, các nhà phân tích như Clark Williams-Derry cảnh báo rằng ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch có "mục đích rõ ràng" là tăng giá khí đốt tại Mỹ thông qua xuất khẩu LNG. Điều này không chỉ dẫn đến việc tăng giá dài hạn mà còn mang lại sự biến động và các đợt tăng giá đột biến vào hệ thống khí đốt của Mỹ. Ông Derry nhấn mạnh: "Chúng ta đang xuất khẩu LNG và kết quả là chúng ta đang nhập khẩu sự biến động và giá cả cao hơn".

Hậu quả rộng lớn của khủng hoảng khí hậu đối với tài chính hộ gia đình

Tình trạng giá khí đốt và điện tăng cao diễn ra trong bối cảnh người Mỹ còn phải đối mặt với nhiều chi phí khác ngày càng trầm trọng do khủng hoảng khí hậu. Tỷ lệ bảo hiểm nhà ở đang tăng vọt ở nhiều vùng của đất nước do tác động của thời tiết khắc nghiệt. Realtor.com gần đây đã phát hiện ra rằng phí bảo hiểm có thể tăng trung bình thêm 16% vào năm 2027. Trong khi đó, lũ lụt cũng sẽ trở thành gánh nặng tài chính lớn hơn cho các hộ gia đình. Trong thập kỷ qua, các cộng đồng Mỹ đã phải chịu thiệt hại trung bình hơn 45 tỷ USD do lũ lụt mỗi năm. Văn phòng Ngân sách Quốc hội ước tính rằng chi phí này có thể tăng tới một phần ba trong 30 năm tới.